Glastonbury

Augustus 1990

De volgende dag brachten we in Glastonbury door, onze derde rustdag binnen een week. Lekkere fietsvakantie zo... Maar we hadden een goede reden, want Glastonbury speelt een belangrijke rol in de Arthur-saga.

In de plaatselijke abdij, stammend uit de zevende eeuw en daarmee de oudste van Engeland, zou de legendarische koning samen met zijn vrouw Guinevere zijn begraven; de abdij is tegenwoordig een ruïne, maar binnenin, midden in een groot grasveld, vind je een graf waarin inderdaad twee skeletten liggen die rond 1200 in een nabij kerkhof werden gevonden en waarover werd rondgebazuind dat ze die van het koningskoppel waren. Historici geloven daar echter niets van. Zij menen dat het gewoon een middeleeuwse publiciteitsstunt is geweest met als doel om meer bezoekers te trekken, iets wat beter is gelukt dan die middeleeuwse grappenmakers ooit hadden durven dromen. Hoe dan ook is er geen enkele manier om de Arthurclaim te verifiëren.

Glastonbury wordt ook in verband gebracht met het mythische eiland Avalon. Dit was een in de mist verborgen plek die slechts bereikt kon worden met een magische boot; in Avalon zou het zwaard Excalibur zijn gemaakt, het zwaard dat Arthur uit de steen trok waarmee hij bewees dat hij de rechtmatige koning van Engeland was; en later zou hij zich op Avalon dodelijk gewond hebben teruggetrokken na zijn laatste veldslag en zijn gestorven – nou ja, een legende sterft natuurlijk niet echt, koning Arthur zou hier alleen maar rusten in afwachting van het moment dat zijn hulp weer nodig is en zijn geest wordt aangeroepen om Engeland ergens van te redden. Lijkt mij dat de Brexit-crisis van de laatste jaren wel een mooi moment was geweest, maar dat terzijde. Het idee is dat het waterpeil in de vroege middeleeuwen veel hoger lag dan tegenwoordig en dat wat nu grazige weiden zijn destijds een gebied vol moerassen en meren was waaruit de heuvel van Glastonbury als eenzaam eiland omhoogstak. Die situatie is niet ondenkbaar, maar of bij die eventuele geologische werkelijkheid ook magische zwaarden en stervende koningen hoorden is weer een ander verhaal.

En zo zijn er wel meer sterke verhalen over Glastonbury. Bijvoorbeeld dat de 'Heilige Graal' – de kelk waarin bloed van Jezus aan het kruis werd opgevangen – hier naartoe is gebracht vanuit Palestina. Je vindt hier nog de Chalice Well, een natuurlijke bron waaronder die heilige graal verborgen zou zijn. Ook de heilige graal, of beter het zoeken ernaar, kreeg een plek in de legendes over koning Arthur; in de middeleeuwen ontstonden de zogeheten 'graalromans' die gingen over ridders van de Ronde Tafel en hun pogingen om de beker te vinden, waarbij deze symbool stond voor zuiverheid. Alleen degene met een puur hart zou succesvol zijn. Naar de mode van die tijd waren de ridders – en ook Arthur – hoofse figuren geworden, dus moreel hoogstaand en vol eerbied voor vrouwen. Met de zesde-eeuwse Brits-Romeinse legeraanvoerder die Arthur wellicht geweest is, en met grote nadruk op wellicht, heeft dit helemaal niets meer te maken. Kortom, niets is te gek in Glastonbury, dus geen wonder dat dit kleine stadje zeer in trek is bij alles en iedereen die op zoek is naar spiritualiteit en andere wonderen. Winkeltjes met edelstenen, sieraden, esoterische boeken, attributen voor heksen en elfen en allerlei soorten kunst rijgen zich aaneen in de paar straatjes aan de voet van de heuvel. Ikzelf liet me verleiden tot de aanschaf van een veel te groot en te zwaar boek – voor een fietstas – getiteld 'The Mistery of King Arthur' .

's Avonds klommen we naar de 'Tor', het heuveltje – 160 meter hoog – met het kerktorentje dat van wijd en zijd te zien is. Een pad cirkelt omhoog, langs glooiende terrassen die nog uit de tijd van Stonehenge dateren. Onderweg passeerden we de twee zogeheten 'eiken van Avalon', twee massieve eikenbomen genaamd 'Gog' en 'Magog' die meer dan 2000 jaar oud zijn en naar verluidt de toegang markeerden van een ceremoniële, voor druïden bestemde route. De toren bovenop heet St. Michael's Tower en maakte ooit deel uit van een veertiende-eeuws kerkje, maar dat is ontmanteld en de stenen zijn gereïncarneerd in de latere, grotere abdij in Glastonbury zelf. 

Het uitzicht vanaf hier is fenomenaal, je kunt aan alle kanten kilometers ver kijken over het licht golvende Somerset. Het was een heerlijke avond, de zoveelste van onze vakantie: onbewolkt, windstil, bijna zwoel. Perfecte omstandigheden voor een ballonvaart zo bleek, want links en rechts dreven kleurrijke luchtballonnen voorbij. Ongeacht van wat er nou allemaal waar of niet waar is van alle mythes die aan Glastonbury worden toegeschreven, deze heuvel is een hele bijzondere, ja bijna magische plek.