We bezoeken
er drie: het History Museum, het Ho Chi Minh Museum en het Military History
Museum. In sneltreinvaart – eerst stofzuigert de een door het museum terwijl de
ander een rustig bankje of hoekje zoekt om met Wende te gaan zitten kleuren,
daarna is de ander aan de beurt. Uiteraard mis je dan wel eens wat, maar je
leert wel perfect tussen de lijntjes kleuren…
Tja, het
woord is gevallen: Vietnamoorlog. Het meest gebruikte woord met ‘Vietnam’ erin, nog
meer dan ‘---ese loempia’s’ en ‘---ese bootvluchtelingen’. Maar wat wij de
Vietnamoorlog noemen heet hier de Amerikaanse oorlog, omdat ze in Vietnam tal
van oorlogen hebben moeten voeren: tegen de Chinezen, de Khmer, de Mongolen, de
Thai, de Japanners, de Fransen, de Amerikanen. Het grootste deel van haar
geschiedenis zijn de ‘Viet’ uit het zuiden (’Nam’) gekoloniseerd geweest, waaronder
duizend jaar door de Chinezen. Ze hebben lang en hard moeten vechten voor hun
onafhankelijkheid en de musea proef je dat het land trots is dat die strijd is
gewonnen, ja dat ze wereldmachten als Frankrijk en de Verenigde Staten hebben
verslagen.
In het Military History Museum vind je een
hele zaal gewijd aan Dien Bien Phu, de noordelijke vallei waar in 1953 een
beslissende veldslag tegen de Fransen plaatsvond. Op een enorme maquette wordt
de slag met lichtjes nagebootst, een groep Vietnamezen op leeftijd zit er naar
te kijken. In een beleg van twee maanden werd gehakt gemaakt van het Franse
leger, en daarmee met de illusie, die alleen de Fransen zelf nog hadden, dat
Frankrijk een grote koloniale macht was – tien maanden later hadden de haantjes het
land definitief verlaten.
Even
verderop, in de tuin van het museum, stuit je op de wrakstukken van een andere
reputatie: Amerikaanse oppermacht. Buitgemaakte helikopters, jeeps, tanks, brokstukken
van neergehaalde vliegtuigen, een prachtige propagandafoto erbij van een Vietcong-strijdster die een halve vleugel wegsleept. Vietnam is het enige land ter wereld dat ooit een
oorlog tegen de Verenigde Staten heeft gewonnen, en al was dat ondenkbaar
geweest zonder miljardensteun van Rusland en China, ze hebben er genoeg zelf
voor gedaan –twee miljoen mensen voor opgeofferd, bijvoorbeeld– om die
overwinning te mogen claimen.
Founding father van het moderne Vietnam is Ho Chi Minh
geweest. Een kettingrokende intellectueel, een soort kruising tussen Confucius
en Lenin, die zijn hele leven heeft gestreden voor de onafhankelijkheid van
zijn land. Hij werd geboren in 1890, als zoon van een confucianistische leraar. In 1911
verliet hij Indochina, zoals de Franse kolonie toen heette, met de bedoeling steun te zoeken bij de Franse communistische partij. Uiteindelijk zwierf hij dertig
jaar over de wereld, overal werkend en studerend, tot hij in China belandde en
daar de Vietminh oprichtte, een op communistische leest geschoeide beweging die ijverde voor de bevrijding van Vietnam. Zijn keus voor het
communisme was vooral pragmatisch: Ho had ontdekt dat alleen socialistische landen en partijen zijn streven naar onafhankelijkheid erkenden, de westerse landen –Frankrijk,
Engeland, de Verenigde Staten– wasten elkaars rug en lieten hem vallen als een
baksteen. De Vietminh werd door de Chinezen getraind tot een leger en samen met
hen keerde ‘uncle Ho’ in 1941 clandestien terug naar Vietnam. Als politiek
leider zette hij vanaf dat moment samen met de legerleiding de koers uit, en de
rest kun je terugvinden in musea.
Het happy end heeft hij zelf niet meer meegemaakt, want Ho stierf in 1969, op
79-jarige leeftijd. Geheime vredesbesprekingen met de Verenigde Staten
waren toen al gestart, maar zouden zich nog zes jaar voortslepen: pas in 1975
eindigde de oorlog, werd de laatste Amerikaanse helikopter in zee geduwd en was
de wereld een Socialistische Republiek Vietnam rijker. Voor Ho werd in Hanoi een kolossaal mausoleum
gebouwd, waar hij in goede communistische traditie ligt opgebaard.
Helaas...toen wij er waren was het net gesloten in verband met jaarlijkse
onderhoud, erg jammer, want hoe vaak krijg je nou de kans werkelijk oog in oog
te staan met zo’n historisch figuur?
Er staan bewakers in smetteloos wit uniform voor, en er lopen nog meer mannetjes in uniform rond die bij het minste of geringste fluiten. Wende op haar fietsje? Pfffiet - mag niet. Arthur een stap over de gele lijn? Pfffiet - mag niet. Het tekent de heiligenstatus die Ho Chi Minh ten deel is gevallen. Het blijkt ook uit het feit dat zijn afbeelding op werkelijk ieder Vietnamees bankbiljet staat,
van 1000 dong tot 500.000 dong en alles daartussen – wat het er niet
makkelijker op maakt om, als je wilt afrekenen, in je portemonnee tussen die
duizelingwekkende hoeveelheid nullen snel het juiste briefje te vinden.
 |
| Op papa's schouders zitten, dát mag wel |
Op de treden
voor het Ho Chi Minh Museum –het is mijn beurt om te kleuren– raak ik in
gesprek met een oude man. Hij spreekt Frans en vertelt dat hij 85 jaar oud is. Ik
sta ervan te kijken: 85 jaar! Als je leest over de geschiedenis van Vietnam,
over de oorlogen en de vele miljoenen doden en gewonden, krijg je soms het idee
dat er niemand meer over kan zijn uit die bloedstollende periode. Maar deze man,
geboren in 1931 toen de Fransen nog de dienst uitmaakten en Ho Chi Minh in Hong
Kong de eerste illegale communistische partij oprichtte, heeft het allemaal
meegemaakt en overleefd. Het fascineert me, maar hier in het avondzonnetje voor
het museum is het niet de tijd en plaats om het over zulke dingen te hebben.
De man, afkomstig uit een dorpje in het noorden, vindt het leuk zijn Frans te oefenen en schrijft van alles in ons schriftje. Als we afscheid nemen zwaait hij ons vriendelijk na.
Je m'appelle Trung Tru Nhân (?)... Aujourd hui j'ai l'honneur de recontrer le tourist etranger hollandais. Je souhaite votre tourists BON VOYAGE...
Na drie dagen
Hanoi zijn we wel een beetje klaar met de drukte, die begint zodra je het hotel
uitstapt. Gelukkig hebben we inmiddels –lekker origineel– een tourtje geboekt
naar de meest populaire bestemming van het land, Ha Long Bay. Even bijkomen op
het water, tussen duizenden rotsen - en duizenden toeristen...
13 - 17 november
Geen opmerkingen:
Een reactie posten