Montenegro

 3 - 5 augustus 2025

Montenegro is nou typisch zo’n land waar je niets vanaf weet. Is het eigenlijk wel een land? En niet een streek van een ander land, ergens op de Balkan? Nee mensen, Montenegro is echt een land.

Toegegeven, het land is nog niet zo lang onafhankelijk, pas sinds 2006. Wéér onafhankelijk, moet je eigenlijk zeggen, want Montenegro is het enige land op de Balkan dat uit de klauwen van het Ottomaanse Rijk wist te blijven. Eeuwenlang werd het door de Turken gedoogd als een orthodox-christelijke enclave verstopt in de bergen, geleid door de hoogste kerkvader, een prins-bisschop wiens titel erfelijk was - een beetje lastig, want de kerkvader moest natuurlijk celibatair zijn, dus de titel ging traditioneel over van vader op...neef.

Na de Eerste Wereldoorlog ging Montenegro op in het nieuwe Joegeslavië en toen dat land in 1992 uiteenviel, vormde het een unie met Servië, een land waarmee Montenegro historisch en religieus nauw verbonden is. Maar de dominantie van het veel grotere Servië, en de steeds ergere strapatsen van de Servische leider Milosevic, gingen Montenegro tegenstaan, en in 2006 sprak de bevolking per referendum de voorkeur uit voor een eigen staat. 55% moest voor stemmen, het werden er 55,6%. Een soort Brexit-verdeeldheid.

Sindsdien worstelt Montenegro een beetje met zichzelf en met de democratie. De politiek is decennia lang gedomineerd door een Poetin-achtige figuur die wisselend premier en president was en in beide rollen zo corrupt als de neten, en die van het land een klein maffiastaatje maakte. Pas heel recent, in 2023, is hij eindelijk weggestemd en staat de sociaaldemocratische Europa Now!-beweging aan het roer.

Qua oppervlakte is Montenegro ongeveer een derde van Nederland, er wonen 620.000 mensen, hoofdstad is het bescheiden Podgorica (formaat Zoetermeer) en de nationale sport is...waterpolo. Het bezit een flink stuk Adriatische kust, zeer populair bij de Serven die nu zelf geen kust meer hebben; een enorm meer, want dat Shkoder-meer waar wij in Albanië leerden suppen hoort voor 80% tot Montenegro, waar het Lake Skadar heet (hè?! twéé keer het grootste meer van de Balkan, dacht ik eerst); maar overwegend bestaat het land, Zwarte Berg, uit bergen die naar het oosten toe oplopen tot 2500 meter hoogte. En verrassend - want Montenegro hoort niet bij de eurozone - de munteenheid is hier de euro. Meteen in 2006 maar ingevoerd, handig voor later zullen ze hebben gedacht. Maar hoewel Montenegro op de nominatie staat als EU-lid, heeft toetreding nog heel wat voeten in aarde gezien de maffiose aard van het land.

Grootste toeristische trekpleister is de baai van Kotor, een fraai fjordachtig landschap waar het gelijknamige middeleeuwse plaatsje ligt. “Pijnlijk atmosferisch” aldus de Lonely Planet. Toch laten wij Kotor aan ons voorbij gaan. Want dezelfde Lonely Planet meldt: “It’s downside is it’s popularity.” Heet, cruiseschepen, dringende massa’s… we hebben wel een beeld. In plaats daarvan besluiten wij andere kant op te gaan, de bergen in. 

 

Vanuit Shkoder rijden we in een paar uurtjes naar Zabljak, een soort wintersportdorpje dat toegang biedt tot het Durmitor National park, het grootste nationale park van Montenegro en in de winter een populair skigebied. Overal zie je nieuwe chaletjes verrijzen. Wij zoeken een plekje op een fraai in het berglandschap gelegen ‘Autocamp’ en krijgen bij het inchecken van de enthousiaste eigenaresse genoeg tips voor een hele week, al blijven we maar een dag.

  

Die dag besteden we met een fietstochtje naar het zogeheten Zwarte Meer, het grootste van een twintigtal gletsjermeren in het park. We wandelen om het mooie, door dennenbossen omgeven meer heen, deels over een wandelpad en deels klauterend over de rotsen, in totaal zo’n 4 kilometer.

’s Avonds eten we rijst met groenten op de camping plus een Beyond Burger, een vegetarisch produkt dat ik tot mijn stomme verbazing in de lokale supermarkt aantrof, weggestopt in een hoekje van de diepvries. (Montenegro, wow!) En daarna zien we ons genoodzaakt ons terug te trekken in de camper - het is fris hier hoog in de bergen. Aangenaam fris, mag ik wel zeggen, want het is een welkome afwisseling van de temperatuur dik boven de dertig graden die we tot nu toe steeds hebben gehad. We verwarmen ons met rode wijn en blauwe fanta uit Albanië èn de komedie - I want some hot stuff! - The Full Monty, een favoriet van Christel en mij.

De volgende dag verlaten we Montenegro alweer, maar niet na eerst de spectaculaire Tara Bridge te hebben bezocht, een half uurtje rijden van Zabljak. Een elegante, liefst 150 meter hoge brug die de grootste canyon van Europa overspant, de Tara Canyon. Het is een beetje een déjà vu voor ons, want twee jaar geleden hebben wij geraft door diezelfde Tara Canyon, al zijn we toen niet bij deze brug geweest (zie HIER). Destijds had ik het idee dat we midden in de wildernis zaten, aan het eind van de wereld; maar vandaag, tussen de toeristen en de verkopers van concurrerende ziplijnen, voelt deze plek toch ietsje minder stoer en ruig.

 

We steken de brug over en rijden door naar Bosnië, via een eindeloze bergweg. Draaien naar links, draaien naar rechts, het gaat maar door, bijna twee uur lang. Spelletjes met Wende (ze heeft haar Harry Potter al uit helaas) worden lastig met al dat geschommel, maar daar weet ze wel iets op, ze plakt de pionnetjes van Mens-erger-je-niet gewoon vast met ducttape - indachtig ons familiemotto: een dag zonder ducttape, is een dag niet geleefd! Hoewel dat momenteel bijna beter kan zijn: en dag zonder nieuw land is een dag niet geleefd...