Polen 1992

Met studievriend Peter met de auto naar de onderwereld van de westerse beschaving, te weten Auschwitz. Onder andere.

Vertrek

24 augustus 1992

De reis naar Polen begon op de dag dat ik mijn doctoraalscriptie inleverde. ’s Ochtends had ik nog in allerijl kopieën gemaakt en een exemplaar in de brievenbus van m’n scriptiebegeleider gestopt, zoals je dat deed in de oertijd vóór het internet. Daarna stapte ik in de auto. Wegwezen!

Bad Salzungen

24 - 26 augustus 1992  

Die eerste dag reden we naar Oost–Duitsland. Dat wil zeggen, een paar jaar daarvoor was de muur gevallen dus officieel hoorde de voormalige communistische heilstaat nu tot het nieuwe, herenigde Duitsland, maar qua look and feel was het nog steeds heel erg Oost. Hoopten wij.

Weimar en Buchenwald

26 augustus 1992

Vanuit Bad Salzungen is het anderhalf uur rijden naar Buchenwald. Het voormalige concentratiekamp ligt pal naast een van Duitslands beroemdste historische steden, een brandpunt van kunst, cultuur en beschaving: Weimar. Over die schrijnende tegenstelling straks meer.

Dresden

27 - 28 augustus 1992

Ooit gold Dresden als een van de mooiste steden van het Duitse Rijk, het ‘Florence aan de Elbe’. In de nacht van 13 op 14 februari 1945 kwam daar een einde aan met operatie Thunderclap. De geallieerden gooiden meer dan een half miljoen bommen op de ‘Altstad’ en alles lag in puin. Control, Alt, Delete.

Naar Polen

28 - 29 augustus 1992

Vandaag gingen we naar Polen, Nog dieper het licht onheilspellende gebied in achter het recent opengeknipte IJzeren Gordijn. Bij Görlitz staken we de grens over.

Auschwitz

29 augustus 1992

'Het Lager [het kamp] is het product van een met uiterste consequentie in praktijk gebrachte wereldbeschouwing; zolang die wereldbeschouwing bestaat, dreigen ons de consequenties. De geschiedenis van de vernietigingskampen behoort door ieder mens begrepen te worden als een sinister alarmsignaal."

Primo Levi, voorwoord 'Is dit een mens?'

Het is waarschijnlijk het bekendste symbool van de Holocaust: het sinistere poortgebouwtje van Auschwitz. Meer dan een miljoen gedoemde zielen gingen die poort door en kwamen niet meer terug.

Poort van Auschwitz-Birkenau

Krakau

29 - 31 augustus 1992

De dag na Auschwitz was het zondag. We bleven een dagje op een camping aan een riviertje, in Myslenice.

Praag

1 - 4 september 1992

Ook Praag kende een voormalig concentratiekamp, het zogenaamde ‘modelkamp’  Theresienstadt, maar dat was niet waar we voor kwamen. We hadden genoeg ellende gezien. Het was tijd voor kunst en cultuur nu.