Istanbul

16-20 februari 2012

Veel romantischer dan Istanbul wordt het niet. De parel van de Oriënt, uitgestrekt langs de Bosporus als een kleurrijk Perzisch tapijt, de enige stad ter wereld die zich bevindt op twee continenten, Europa en Azië. In zijn illustere geschiedenis begeerd door koningen, keizers, satrapen, khans, sultans en gewone barbaren en daardoor eeuwenlang inzet van oorlog geweest, toen de stad nog Byzantium en Constantinopel heette. 

De laatste slag werd geslagen door de Turken, in 1453. Sindsdien luidt de naam Istanbul. Tegenwoordig is het een metropool van bijna twintig miljoen inwoners met een skyline vol flats en minaretten die vijf keer per dag de adhaan, of gebedsoproep, de lucht in slingeren.



Hagia Sofia

Een passend decor dus, meenden wij, om ons tienjarig bestaan als liefdesunit te vieren met een romantisch weekendje.  Al een paar jaar stond Istanbul op ons verlanglijstje. Vorig jaar circuleerde er zelfs een dwaas plan om er per auto heen te rijden, dat de short list van onze vakantieplannen haalde maar in de eindfase sneuvelde ten faveure van Indonesië. Nu was het dan zover. Gezien de liefdevolle aanleiding dit keer eens een mooie kamer geboekt, de bruidssuite van hotel Arcadis met uitzicht op de beroemde Hagia Sofia. Daar hebben we geen spijt van gehad. Het was namelijk zo verschrik-ke-lijk koud in Istanbul dat die comfortabele hotelkamer een waar toevluchtsoord werd, om op te warmen, thee te drinken en moed te verzamelen.

Interieur Hagia Sofia

Poes heeft enige warme plekje in Hagia Sofia gevonden

Vooral de eerste dag worstelden we met de elementen. De temperatuur lag rond het vriespunt en er woei een gure wind die de gevoelstemperatuur ver beneden nul joeg. We bleven in de buurt en bezochten de Hagia Sofia en de Sultan Ahmet-moskee (ook wel Blauwe Moskee genoemd) die op slechts enkele minuten lopen te vinden waren. Vooral de Hagia Sofia was indrukwekkend. Gebouwd in de 6^e eeuw als kerk, later een moskee geworden en inmiddels een monument. Het is een reusachtig gebouw en door de koepelconstructie lijkt het van binnen nog reusachtiger. Aan de muren hangen enorme schilden (negen meter omtrek) met de namen van Allah, Mohammed en andere stamvaders in Koranschrift. Dat is een soort gestileerd Arabisch dat voor een student Arabisch verrot moeilijk te lezen valt. Zelfs hier binnen was het akelig koud en na een tijdje moesten we echt even op temperatuur komen ergens in een cafeetje alvorens we ons waagden aan de Blauwe Moskee. Daarna snel terug naar het hotel, om er ’s avonds alleen nog even uit te komen –met twee paar sokken en een extra trui aan– voor het avondeten in een restaurantje.



Blauwe Moskee

 

Interieur Blauwe Moskee



K-k-koud

De andere dagen ging de wind gelukkig liggen en scheen de zon, wat een wereld van verschil betekende. We hebben veel door de stad gewandeld: door de bazaarachtige wijken, over de Galatabrug waar iedereen staat te vissen, langs de ellenlange Istiklal Cadessi (‘onafhankelijkheidsstraat’), zeg maar de Kalverstraat van Istanbul. De stad oogt schoon en modern en het verkeer rijdt beheerst, zeker niet “moordend” zoals ons reisgidsje meende. Ik heb het dan over het Europese deel van de stad, het Aziatische deel hebben we niet bezocht. Er scharrelen opvallend veel katten op straat, maar ze zien er goed uit, zeker niet als haveloze zwerfkatten, en hier en daar zagen we ook bakjes met eten en water staan, dus kennelijk wordt er voor ze gezorgd.

Galata-brug

De tweede dag hebben we het Topkapipaleis bezocht. Dat is in de 15^e eeuw gebouwd door de Ottomaanse (Turkse) overwinnaar van Istanbul, sultan Mehmet II, en is sindsdien hoofdverblijf van het sultanaat gebleven. Een groot deel van het paleis was ingericht als harem waar honderden vrouwen werden ‘gehouden’. De toegang werd bewaakt door eunuchen, gecastreerde jongens uit Ethiopië. Je kunt een paar van de kamers bekijken die versierd zijn met blauwe tegels, de zogeheten Iznik-tegels, dezelfde blauwe tegels waaraan de Blauwe Moskee zijn naam dankt. Als 21-eeuwse Westerling blijf ik een harem een wat merkwaardig fenomeen vinden, symbool bij uitstek van Oosterse decadentie en verwording; er schijnen sultans te zijn geweest die jarenlang nooit een stap buiten die hoerenkast zetten, totdat ze bij een of andere paleisrevolutie het onderspit delfden en een kopje kleiner werden gemaakt, meestal door één van hun eigen zonen, waarvan ze er inmiddels een stuk of dertig hadden, bij twintig vrouwen. Waarna die éne zoon de overige negenentwintig liet ombrengen en het verhaal weer van voren af aan begon. De stichting van de Turkse Republiek in 1921 door Kemal Attaturk betekende het einde van het Ottomaanse Rijk met zijn duizend-en-een-nacht-sultans. Het Topkapi is nu een museum.



In de harem

De derde en laatste dag hebben we met een trammetje onze reikwijdte nog iets verder vergroot. We zijn naar de muur van Theodosius geweest, de oude stadsmuur, gebouwd in de 6^e eeuw, een kleine 7 kilometer lang en nog steeds –mede dankzij restauratiewerk– grotendeels intact. Het is een ontzagwekkend bouwwerk dat ontelbare aanvallen heeft doorstaan, behalve dan die van de Turken in 1453. Die historische slag wordt verbeeld in een museum in de buurt, Panorama 1453, op een enorm koepelvormig schilderij, zoals het Panorama Mesdag, begeleid door het geluid van kanongebulder en roffelende paardenhoeven. Daarna zijn we doorgetramd naar de wijk Eyüp, een soort dodenstad tegen een heuvel aan, vol begraafplaatsen, waar het, geloof het of niet, erg druk was. Het was zondag en het leek alsof tout Istanbul deze wijk had uitgekozen om rond te wandelen, te picknicken of een kopje koffie te drinken bij het Pierre Loti Café bovenop de heuvel. We namen een kabelbaantje om bij het café te komen. Het uitzicht over Istanbul was spectaculair.

Muur van Theodosius toen...

...en nu...

Op de terugweg hebben we nog de Grand Bazaar aangedaan (gesloten) en de Süleymaniye-moskee, naar men zegt de mooiste moskee van de stad. De moskee is gebouwd door de architect Sinan, die zo’n beetje half Istanbul gebouwd heeft. En toen werd het alweer donker, en met de duisternis kwam de kou, en met de kou kwam terug naar ons hotel en een laatste keer uit eten. En daarmee kwam er alweer een eind aan dit veel te korte verblijf in Istanbul.

Laatste ontbijt