Berlijn

Zaterdag 13 augustus 2011
Voor het eerst worden we wakker met een zonnetje. De nacht is rustig verlopen, niks dronken gefeest van losgeslagen jongeren, alleen een enkele snurker in de tent naast ons - dat is trouwens een opvallende tent, niet een van de vele standaard koepeltje of Qechua-wegwerptentjes, maar een heuse tipi, de snurker zal dan wel een een verkouden indiaan zijn... 

Er is een klein barretje bovenop de tribunes naast het zwembad. Twee jonge meisjes verkopen verse broodjes, koffie en vruchtensap, en we ontbijten er terwijl we naar de loungemuziek luisteren. In het zachte ochtendlicht ziet de omgeving er vriendelijk uit en al met al moeten we ons vooroordeel bijstellen en toegeven dat het helemaal geen slechte plek is hier. Toch hebben we al besloten een hotel te gaan zoeken, dus pakken we voor de laatste keer de tent in en vertrekken.


De vorige avond hebben we iets verderop, recht tegenover de Hauptbahnhof, een grote hotelflat gezien, Motel One geheten, en daar boeken we een kamer voor de resterende twee nachten.  We krijgen een hoekkamer toebedeeld op de vijfde verdieping: het is een klein, maar fijn kamertje, gloednieuw en smaakvol ingericht in bruin en aquamarijn, met een flatscreen die automatisch op een rustgevend aquariumbeeld springt zodra je de deur opent. (Facinerend hoe lang je kunt kijken naar clownvisjes in een anemoon...) De ramen bieden weids uitzicht, onder andere op het stuk groen waar zich het Tentstation bevindt. Het voelt een beetje vreemd zo te vertrekken, bijna alsof je verraad pleegt, maar dat gevoel is weggespoeld zodra we lekker gebadderd hebben in onze eigen schone badkamertje.
De stad wacht. Op de fiets vertrekken we voor een rondje langs de monumenten. Eerst zoeken we de beruchte Berlijnse muur op: vroeger kon je daar niet omheen, letterlijk, maar tegenwoordig moet je ernaar op zoek. Het grootste stuk staat nu nog in Friedrichshain. Het maakt echter weinig indruk, je realiseert je dat het –ontdaan van z’n symbolische lading- gewoon een stuk kaal beton is waar je naar staat te kijken.


Sprekender is het Mauermuseum bij Checkpoint Charlie, waar de geschiedenis van de muur inclusief de talloze ontsnappingsmethodes wordt geschetst, wat ons betreft een eerbetoon aan de menselijke drang naar vrijheid. Zeker achteraf, met het gelijk van de geschiedenis aan je zijde, lijkt die hele scheiding van Oost en West volkomen absurd, helaas een absurditeit die honderden mensenlevens heeft gekost. De symbolische zwarte kruizen op straat getuigen daarvan. Om nog maar te zwijgen van de hele generatie die gefnuikt is door op te groeien aan de verkeerde kant. Toevallig is het vandaag 50 jaar geleden dat de Muur is gebouwd. Elders in de stad is daarom Angela Merkel  aanwezig bij een herdenkingsdienst en ook hier bij Checkpoint Charlie worden op een podium toespraken gehouden, onder andere door de broer van het allereerste slachtoffer van de Muur.


We fietsen verder en eten een broodje in de schaduw op Unter den Linden. Misschien wel zoals iedere Nederlander herinneren we ons het liedje van Harrie Jekkers: Oost-Berlijn, Unter den Linden, er wandelen mensen langs vlaggen en vaandels... Moeiteloos komt de hele tekst weer terug. Daarna rijden we onder de Brandenburger Tor door, ongelooflijk dat dit kan, en onwillekeurig moet ik terugdenken aan mijn vorige bezoek aan Berlijn, in mei 1989, een half jaar voor de muur viel, toen ik in West op een platform moest klimmen om over de Muur heen naar diezelfde Brandenburger Tor te kunnen kijken. Tja, want toen gold nog: alleen de vogels vliegen van Oost naar West-Berlijn, worden niet teruggefloten, ook niet neergeschoten...

Van de Brandenburger Tor komen we bij het nieuwe Holocaustmahnmal, uit 2005. Dit is een eigenaardig monument: een veld met 2711 betonblokken van wisselende hoogte, de meeste menhirgroot, die een soort stenen labyrint creëren. Van buitenaf gezien lijkt het een tamelijk zinloze kunstenaarsfolly. Maar stap je in dat labyrint dan bekruipt je gaandeweg een gevoel van onrust, van achtervolging, omdat je achter iedere hoek weer mensen ziet opdoemen en wegschieten, je wordt er heel schichtig van. Ik was ook in no time Christel kwijt, toen ik even een hoekje omging - pas twintig minuten later vond ik haar heel ergens anders in het doolhof weer terug. Als een monument voor vervolging is dit toch verbazend goed getroffen.



Op weg naar de Gedächtniskirche rijden we verkeerd en besluiten dan maar hier in het oude Oost te blijven. We drinken een biertje aan de Spree met uitzicht op de Dom en zoeken een restaurant bij de Hackescher Markt, een stukje Oost dat compleet gerestyled is en zeer populair schijnt. We eten in een tuin, waar de lange tafels met banken de Duitse bierfest-mentaliteit verraden. Christel laat zich niet kennen en bestelt bij het eten een bierproefpakket bestaande uit vier verschillende biertjes. Ik kies een vreemd woord van de kaart dat mij een soufflé doet vermoeden, maar een soort Turkse pizza blijkt. Voldaan keren we terug naar ons schone bed in Motel One.

==========================================
Zondag 14 augustus
Een blauwe dag vandaag. Zo is het ons opgevallen dat overal in de stad reclame wordt gemaakt voor de Blue Man Group. Dit is een soort van multimediatheater dat we in Amsterdam een keer hebben gezien en zoveel indruk op ons heeft gemaakt dat we nog wel een keer willen. Naar blijkt heeft de groep in Berlijn een vast, eigen theater. Nadat we daar 's ochtends kaartjes hebben gekocht, fietsen we maar weer eens richting Gedächtniskirche, maar komen bedrogen uit omdat de kerk gerenoveerd wordt en totaal onzichtbaar is achter bouwplaten. Ook de Kurfürstendam is wat gewoontjes, zo op zondag als alles gesloten is. (De Kurfürstendam, er wandelen mensen langs porno en peepshow.) 

Gelukkig wordt er leven in de brouwerij gebracht door een internationale wielerkoers voor junioren, die op en neer gaat door de beroemde straat. Na enig beraad besluiten we terug te keren naar Oost, naar het Museuminsel, om daar het Pergamommuseum te bezoeken. Dit archeologiemuseum is ooit gebouwd om de opgegraven Griekse tempel van Pergamom in Klein-Azië (Turkije) tentoon te stellen, onder andere de grote marmeren trap, maar het museum bevat veel meer oude schatten, en wat op ons de meeste indruk maakt is de enorme Ishtarpoort van het oude Babylon, versierd met blauwe tegels. Ruim 2500 jaar oud, gebouwd onder Nebukadnezar II. Pure mythologie, die echt blijkt.
Uren later stappen we ietwat daas naar buiten, waar inmiddels een fikse plensbui aan de gang is. We staan er even naar te kijken en denken aan onze tiptop regenkleding, die in Motel One is achtergebleven bij de clownvisjes. Maar we stappen toch maar op de fiets, want onze theatervoorstelling wacht en als er één ding is dat je nooit, maar dan ook nooit moet doen dan is het te laat komen bij de Blue Man Group, omdat acuut de voorstelling wordt platgelegd, het zaallicht aangaat en je jezelf terugziet op een groot videoscherm op het podium terwijl de Blue Man zelf je staan aan te gapen. Liever natte hond dan gebeten hond, wij. Kletsnat komen we aan, op tijd gelukkig, en beleven weer een fantastische show.

Na afloop nog steeds stortregen. Als het eindelijk iets rustiger wordt, wagen we ons richting Unter den Linden en schuiven aan bij een sympathiek Aziatisch restaurantje, waar we de enige gasten zijn. Het was een dag vol indrukken, van millennia-oude monumenten tot hypermoderne kunst, en dat alles in het decor van misschien wel de vreemdste stad van de wereld, een stad die helemaal draait om een Muur. Die er niet meer is.
=====================================

Maandag 15 augustus
Om vijf uur op, om zes uur een haastig ontbijtje in de verlaten ontbijtruimte (en een paar broodjes mee voor onderweg) en dan snel naar het kolossale glazen Hauptbahnhof aan de overkant van de weg. Nog een laatste saluut aan het Ampelmännchen, dat ons -als een beschermheilige-  veilig door de stad heeft geloodst, al werd je soms wel doodziek van hem. Het is een spaarzaam stukje Oostduits cultuurgoed dat de annexatie heeft overleefd.


Om 6:32 vertrekt de trein naar Nederland. In zeven uur tijd overbruggen we dezelfde afstand waar we op onze fietsen zeven dagen over hadden gedaan. Half twee ’s middags zijn we thuis, een mooie ervaring rijker, een nieuw woord (Ampel) en een stel bruine benen, tot net boven de knie…

========================================
 Naschrift


Tijdens de fietsweek hebben we dagelijks gebeld met Christel's familie voor nieuws over opa Loek. Hij is gedurende die week niet meer bij kennis geweest. De dinsdag na onze terugkomst is besloten voeding en medicatie te stoppen, waarna hij op vrijdagmiddag 19 augustus is overleden, op de begenadigde leeftijd van 91 jaar.